Te veilig gehecht? Dat kan niet!

door Femke van Roozendaal

In de evolutie is hechting, de band tussen ouders en hun kinderen, een heel oud systeem. En hoe ouder een systeem, hoe belangrijker voor het bestaan als soort. Een mensenbaby wordt zo prematuur geboren dat hij nog jarenlange zorg van zijn ouders nodig heeft om te overleven. Deze afhankelijkheid duurt bij mensen veel langer dan bij andere zoogdieren. Als mensenbaby’s en ouders er niet zo op gebrand waren om bij elkaar te blijven, waren we al lang uitgestorven.

Naast zorgen dat we als ‘soort overleven’, zorgt gehechtheid voor andere (evolutionaire) voordelen. Een hechte band zorgt ervoor dat je kind gemakkelijker goede relaties opbouwt en contact maakt, beter omgaat met gezag en slimmer wordt – of eigenlijk zijn eigen potentieel kan bereiken. Dat werkt als volgt.

Beter met relaties en gezag

Een veilig gehecht kind probeert bij je in de buurt te blijven, vooral in situaties waar hij bang is, honger of verdriet heeft. Je kind leert het leven door te zien hoe jij omgaat met situaties die hij eng vindt. Hij leert te vertrouwen op jou; dat vertrouwen vergroot hij later naar andere volwassenen in zijn omgeving. Als hij ervaart dat zijn ouders hem beschermen en dat zijn ouders het beste met hem voor hebben, ontstaat er ook vertrouwen in andere mensen. In bijvoorbeeld de zwemleraar die je kind wil stimuleren om iets te doen wat hij eng vindt. Of in de meester op school. Veilig gehechte kinderen kunnen ook beter met gezag van anderen omgaan. Als je basisvertrouwen in anderen hebt, kun je op andere mensen af gaan. Als je als kind geleerd hebt, dat je op niemand kunt vertrouwen en altijd je eigen boontjes moet doppen, is dat veel moeilijker. Gehechtheid leert hem ook om zijn emoties te uiten en ze te verwerken. De manier waarop jullie met hem omgaan, kopieert hij naar hoe hij zelf omgaat met leeftijdsgenootjes en andere volwassenen.

Slimmer worden door verkenningstochten

Kinderen die zich veilig voelen, ontwikkelen zich beter. Dat werkt zo: om te leren en te ontwikkelen, is het nodig dat je kind op verkenningstocht gaat! Hij durft zich los te maken van zijn ouders en begint rond te kruipen, later een stukje verder weg te lopen en nog weer later met een vriendje alleen naar het speelveldje. Wat is er te zien in zijn omgeving, hoe voelt dat, kun je daar naartoe, kun je het vastpakken, wat valt er te ontdekken, kun je daar komen? Hoe werkt het met vriendjes maken en houden? Kinderen die op verkenningstocht durven gaan, ontwikkelen zich beter. Als je je niet veilig voelt, is er veel minder ruimte om te leren. Dat klinkt eigenlijk wel logisch. Als jij je als volwassene niet veilig voelt, kun je ook geen nieuwe dingen leren. Stel je voor dat je nog nooit een autoband hebt verwisseld en nu sta je in de vangrail met je lekke band; naast je razen de auto’s en vrachtwagens met 120 km per uur aan je voorbij. Is dat een goed moment om te leren een band te verwisselen? Voor mij in elk geval niet. Toen mij dat laatst overkwam kon ik alleen maar denken aan lichtgevende hesjes, gevarendriehoeken en mijn telefoon om de hulplijnen in te schakelen. Zorgen voor veiligheid was het enige waar mijn hoofd naar stond. Voor je kind is dat niet anders.

Een veilig gehecht kind probeert bij je in de buurt te blijven, vooral in situaties waar hij bang is, honger of verdriet heeft

Een veilige hechting is dus belangrijk om te kunnen leren. Een veilig gehecht kind zal zijn omgeving gaan verkennen en zal reacties krijgen van de mensen om hem heen (‘dat is een bal, die rolt weg als je ertegenaan duwt” of ‘nee, dat is een plant, daar mag je niet aankomen’). Hij leert daarmee taal, hij leert wat voorwerpen zijn, wat je ermee kunt, hoe je met mensen omgaat, en ga zo door maar door. Hechting gaat ook over het leren van sociale spelregels. Kinderen moeten leren dat het pijn doet als je aan haren trekt, of je broertje omver duwt. Ze moeten leren dat ze – ook als ze wachten – aan de beurt komen voor eten, drinken en een knuffel.

Een relatie opbouwen is dus essentieel voor je kind. Overlevingsbehoefte nummer 1. Ja! Nog belangrijker dan voedsel.

Femke van Roozendaal is psycholoog en lactatiekundige en heeft haar eigen lactatiekundigepraktijk

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Column: Inspiratie vinden in snippers

Column: Inspiratie vinden in snippers

Mijn dochter Lisa gooide haar tekenpapier weg, het een na het ander, terwijl ze amper iets op de blaadjes getekend had. Ik besloot me ermee te bemoeien. ‘Het is zonde van het papier Lisa, om het weg te gooien als er bijna niets op staat. Daar worden bomen voor...

3 tips tegen huilen en overprikkeling bij je baby

3 tips tegen huilen en overprikkeling bij je baby

Je hebt voor het eerst je baby in handen. Hij is zó klein, zó kwetsbaar. Je neemt jezelf voor om als een leeuw over hem te waken. Maar dan word je onzeker: kun je je baby verwennen? Komt hij wel aan z'n rust toe? Deze 3 tips helpen je baby rust te krijgen, zodat je...

Zo help je kinderen hun conflicten op te lossen

Zo help je kinderen hun conflicten op te lossen

Of we het nu willen of niet: conflicten horen bij het leven. De één wil dit, de ander dat. Bij kinderen kan een conflict heel snel hoog oplopen. Vaak eindigt het doordat de één volhoudt en de ander opgeeft. Dan heb je één winnaar en één verliezer. Herkenbaar? Kinderen...

Een nachtoppas: onzin of best wel logisch?

Een nachtoppas: onzin of best wel logisch?

Jij wilde een baby, en dus zorg je er ook maar zelf voor? Het lijkt de huidige denkwijze te zijn. Je staat er hierdoor vaak alleen voor. Als ouder kan het leven nogal uitputtend zijn. Zeker met een baby ben je vaak al moe voordat de dag begint. Waar we vroeger in...

Column: Alles onder controle

Column: Alles onder controle

Op sommige dagen vraag ik me af wie toch die vrouw is die naast me loopt in de spiegeling van een etalageruit. Ruim dertig plus, bloemetjesjurk, hoge hakken, een peuter in haar kielzog, een baby onder haar jas. Ze ziet eruit als een Echte Volwassene. Zo eentje die...

Sam dopt haar eigen boontjes

Sam dopt haar eigen boontjes

Hieronder vind je een verhaal over Sam. Sam is 5 jaar en zit in groep 2. Alhoewel ze oogt als een zelfstandig meisje, maakt de juf zich zorgen over een aantal dingen. De juffrouw heeft vanochtend in de klas een verhaal voorgelezen over hoe mensen vroeger in hutten en...

LEES GRATIS HET INTERVIEW MET ALFIE KOHN

Het interview met de grondlegger van het onvoorwaardelijk opvoeden in je mailbox? Je ontvangt meteen ook de Kiindnieuwsbrief vol inspiratie (uitschrijven mag).

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0