Het is een van de eerste vragen die je krijgt wanneer je thuisonderwijs geeft: ‘Hebben jouw kinderen vrienden?’
Ik kan je vertellen dat het mij ook enorm bezighield tijdens het maken van onze keuze. Sterker nog: ik heb er zelfs wakker van gelegen. En tot mijn schaamte de volgende zin in een mail aan een thuisonderwijsmoeder geschreven: ‘Ik zie op je blog dat jouw kinderen vrienden hebben.’ Ik kan er nu hartelijk om lachen, maar toen voelde het super serieus.
Inmiddels draai ik alweer een paar jaartjes mee. Ik kan deze vraag dan ook beantwoorden met een volmondig ‘Ja!’
Speelafspraakjes per app
De voorsprong die we hadden is dat hij een aantal maanden op school heeft gezeten. Hij speelt nog steeds met een aantal kinderen uit die tijd. Dat vroeg wel wat investeren van mijn kant. De speelafspraakjes maakte ik voor hem, dan belde of appte ik met de ouders. Dat is wat anders dan het ‘Mag ik bij Pietje spelen vandaag?’ op het schoolplein. Af en toe moest ik best een drempel over. Helemaal wanneer het kinderen van clubjes betrof. Het maken van een speelafspraakje buiten school om is nog niet ingeburgerd. Een voordeel is dat we in een klein dorp wonen. Doe je iets bijzonders, dan val je op. En thuisonderwijs is hier zeker uniek. Het maakt ons minder onbekend en onbemind.
Zoonlief heeft dus de contacten vanuit zijn schooltijd, hij zit op vier clubjes (want hij heeft zeeën van tijd), er zijn buurkinderen waar hij mee speelt, contacten uit onze vriendenkring en natuurlijk thuisonderwijs vriendjes. Verder doet hij mee aan vrijwel alle activiteiten die er in en om ons dorp georganiseerd worden. Hij is daardoor een bekend gezicht geworden in de regio.
Het zijn net gewone kinderen
Net als schoolkinderen heeft hij kinderfeestjes, speelafspraakjes, kamp, logeerpartijtjes en excursies. In de thuisonderwijswereld worden veel activiteiten georganiseerd. In theorie kun je elke dag wel ergens terecht. De uitjes variëren van museumbezoek, workshops, knutselmiddagen, speeltuinen, excursies, kamperen en pretparken. Daarnaast is hij lid van de regionale Homelearners groep.
Met de hoeveelheid contacten en de frequentie zit het dus wel goed. Soms krijg ik dan toch nog de vraag of het wel voldoende is en of hij er wel echt sociaal van wordt. Mensen kunnen de sociale ontwikkeling soms moeilijk los zien van school.
Maar hoe worden kinderen eigenlijk sociaal? Op een school die meestal geen afspiegeling is van de maatschappij, maar meer van de plek waar je woont? Enkel door in een klas te zitten met allemaal kinderen van jouw leeftijd die het ook nog aan het leren zijn? Onder begeleiding van één volwassene die al die sociale processen dient te begeleiden?
Sociale vaardigheden leer je thuis
Ik geloof stellig dat de basis voor sociaal gedrag thuis gelegd wordt. Dat geldt voor alle kinderen, of ze nu wel of niet naar school gaan. En het is een kwestie van oefenen. Communiceren is gewoon lastig. Het gaat bij volwassenen ook nog regelmatig mis.
Bij het oefenen van sociale interactie is begeleiding nodig en dat gaat in een kleine groep beter dan in een grote. Ik denk namelijk niet dat kinderen het altijd zelf met elkaar kunnen oplossen. Je hoeft het heus niet van ze over te nemen. Hier en daar een tip of navraag doen bij beide partijen helpt. Het vertalen of benoemen van behoeften zorgt voor begrip. Kinderen kunnen vervolgens prima zelf een oplossing bedenken. Ze worden sociaal geboren. Zijn van nature altruïstisch, bekijk dit filmpje maar eens. We hoeven dat alleen maar te voeden en helpen ontwikkelen.
Leven in de echte wereld
School als verbetering voor de sociale ontwikkeling is dus geen must. En de veelgehoorde opmerking dat kinderen maar beter vroeg kennis moeten maken met de ‘Echte wereld’ daar kan ik persoonlijk niets mee. Want ‘de maatschappij dat ben jij’. Wat wil je precies zien in de samenleving? Ik zie graag wat meer liefde, compassie en empathie. Dus dát geef ik mee. Kinderen ‘afharden’ omdat de wereld hard is zorgt alleen voor nog meer afgestompte mensen. Ik las er onlangs dit prachtige stuk over: Other people’s children: Why I care.
Wanneer het gaat om het aanleren van sociaal gedrag geldt wat mij betreft dit: Het grootbrengen van kinderen is grotendeels voorleven. Kortom wees zelf de verandering die je graag wil zien.
