De time-out: toen mijn oudste twee jaar was en hij zogeheten ongewenst gedrag vertoonde, en ik aan het einde van mijn kunnen zat, heb ik het geprobeerd. Als hij begon met heel hard gillen of iets toch deed waarvan ik al een paar keer gezegd had dat het niet mocht zette ik hem op de gang. En schreeuwen dat hij deed… De tranen stroomden over zijn wangen. Maar hij deed de deur gewoon weer open. Ik zette hem weer in de gang. Hij weer eruit. Ik hield zelfs de deur dicht. Zo leerde ik al snel dat dit niet werkte.
Ontoepasbare regels
Wat nu? Ik had een heel verdrietig kind en een moederhoofd vol ontoepasbare regels. Regels die begonnen met ’hij moet doen wat ik zeg omdat’ en ‘als hij niet luistert dan’ of ‘ik bepaal hier toch zeker wel of’. En daarbij de regel: ‘niet luisteren is time-out.’ Zo doe je dat toch? Volgens mijn kinderopvang, volgens Nanny Jo van tv en volgens mijn eigen strenge zelf. Maar het werkte dus niet met mijn kind. Hoe meer straf, hoe meer dreigementen, des te groter zijn verdriet. En daarbij kwam nog dat hij nog meer ging schreeuwen, nog meer huilen en steeds minder luisteren. Ik wilde helemaal niet deze kant op. Dit was wel de laatst mogelijke manier van contact die ik met mijn kind wilde hebben.
Mijn behoeften
Via verschillende wegen en therapie kwam ik steeds meer in contact met mijn eigen gevoel. En met mijn valkuilen. Mijn grote valkuil was die van niet gehoord worden. Ik kon er dus helemaal niet tegen als er niet naar mij geluisterd werd. Naar mijn behoeften. En met die ontdekking begon het balletje te rollen. De ontwikkeling waarin ik leerde mijn eigen behoeften te erkennen. En daardoor kreeg ik meteen ook ruimte om die van mijn kind te zien.
Ik leerde zelf time-outs te nemen, zelf even heel hard in een kussen schreeuwen als het even niet mee zit, tot 20 tellen of tot 100 desnoods. Ik leerde kijken naar de tranen van mijn kind, ik leerde kijken naar de pijn in mijn eigen hart, de pijn die het deed wanneer ik boos werd op hem of hem niet begreep.
Zijn behoeften zijn net zo belangrijk als de mijne
Time-out en de lange termijn
Time-out: niet alleen begrijpt een klein kind niet waarom hij daar nou zit. Kunnen nadenken over de gevolgen van je daden komt pas veel later in je leven aan bod. En door kind een time-out te geven op de gang of op een stoeltje zeg je eigenlijk als ouder: ik ben groter en sterker en alwetender dan jij, mijn wil is belangrijker.
Dat is gebruik van macht. Mentaal, en ook fysiek als je zoals ik je kind optilt en de deur dichthoudt. Kinderen voelen zich niet prettig bij gebruik van macht. Ze reageren erop door het vanuit angst met je eens te zijn en hun eigen behoeftes weg te stoppen. Waardoor het net lijkt alsof ze heel goed kunnen luisteren. Of ze gaan juist meer aandacht voor hun behoeftes vragen door nog meer ongewenst gedrag te vertonen, wat zelfs kan uitmonden in agressie.
Time-out, de boodschap is heel hard: jij hoort er even niet meer bij.
En laat dat nou juist de meest natuurlijke behoefte zijn die wij als mens hebben. We willen er allemaal bij horen, niemand wil even op de gang zitten en buitengesloten worden. We willen verbonden zijn.
In contact blijven dankzij een time-in
Inmiddels ben ik voor time-in. Naast dat ik mijn eigen behoeften moet zien wanneer ik in conflict kom met mijn kind, accepteer ik dat zijn behoeftes net zo belangrijk zijn. Ik respecteer onze grenzen en laat hem zijn wie hij is. Maar de echte time-in is mijn hart open houden. Goed luisteren naar wat hij zegt en bedoelt, reageren vanuit respect en vanuit het inzicht dat hoe klein hij ook is, zijn mening net zo belangrijk is als die van mij.
Wanneer ik merk dat ik geïrriteerd word, mijn kind aandacht begint op te eisen of zogeheten ongewenst gedrag vertoont is het ‘time to go in’. Tijd om hier en nu vanbinnen plek te maken voor mij en mijn kind. Liefde te laten zien en voelen. Een arm om hem heen te doen. Even een potje voetballen. Alles maar dan ook alles in verbondenheid. Ik zet de afwas opzij, doe de telefoon weg en laat de rommel liggen. Want er is niets belangrijker dan me leren verbinden met mijn kind.
Lees ook hoe je met verbindend gezag problemen kunt oplossen in verbinding
