We kunnen de wereld nog wel een stukje mooier maken. En gezonder. Waarom zou je daarvoor luisteren naar kinderen? Wij moeten ze toch nog alles leren?
Dag van de Aarde
De Dag van de Aarde (oftewel Earth Day) is ontstaan in de Verenigde Staten in 1970 en is sindsdien een feestdag die we elk jaar op 22 april vieren. Wereldwijd zijn er activiteiten en is er aandacht voor milieubehoud. En hoewel het natuurlijk ontzettend belangrijk is, blijven dergelijke dagen vaak iets voor volwassenen. Terwijl we, als we een verschil willen maken, zouden moeten beginnen bij de kinderen. Zij zijn immers de toekomst. En we beseffen het misschien niet altijd, maar we kunnen nog een hoop van ze leren.
Kinderen hebben inspirerende en hoopvolle gedachten
Neem bijvoorbeeld de Ted talk van Adora Svitak.
Hierin pleit zij voor het serieus nemen van en luisteren naar kinderen. Want, zo zegt zij, kinderen hebben veel inspirerende en hoopvolle gedachten en ze denken out of the box. Dat komt volgens Adora omdat ze (nog) niet worden tegengehouden door gedachten als; dat is onmogelijk, te duur of wat is hierin mijn voordeel. De denkwijze van kinderen is feitelijk ideaal wanneer je op zoek bent naar innovaties. Adora’s ouders hebben haar altijd de ruimte gegeven om zich te ontwikkelen en stimuleerden dit ook door haar uit te dagen.
De denkwijze van kinderen is feitelijk ideaal wanneer je op zoek bent naar innovaties
Leren van elkaar
Adora pleit er dan ook voor dat we kinderen meer gaan betrekken bij belangrijke zaken, want: “Vooruitgang wordt geboekt door nieuwe generaties en nieuwe tijdperken te laten groeien en ontwikkelen zodat ze beter worden dan die daarvoor.” En herinnert ze ons: “Kinderen zijn de leiders van de toekomst en degenen die onze wereld weer door gaan geven”. Dit kunnen we volgens haar bereiken door het leren tussen volwassenen en kinderen wederzijds te maken en door gebruik te maken van elkaars kwaliteiten. In plaats van steeds uit te gaan van de volwassene die het kind iets leert. En hierin heeft zij een goed punt, want kinderen hebben een unieke wijze van naar de wereld kijken. Ze zijn nog niet gehinderd door vervelende ervaringen uit het verleden of moe van het vechten tegen de bierkaai. Ze beleven dingen anders dan wij en gaan zelfs op een andere wijze de interactie met de wereld om zich heen aan.
Lekker bezig zijn met de natuur: Mijn eerste buitenboek, De moestuin van Sophie, Hutten bouwen.
Vertrouw op de innerlijke wijsheid van kinderen
Het allermooiste voorbeeld hiervan vind ik Tippi Degré. Met twee wildfotografen als ouders groeide Tippi op in Afrika. Daar sloot zij als baby al hechte vriendschappen met wilde dieren omdat ze geen onderscheid maakte tussen mens en dier. Voor haar zijn we gelijk. Hoe bijzonder de band met de dieren uit Afrika is, blijkt wel uit de foto’s die haar ouders van haar maakten met olifant Abu, kameleon Léon, panter J&B, struisvogels, bavianen en vele andere dieren.
Van nature heeft Tippi altijd geweten hoe ze zich moest opstellen en gedragen bij wilde dieren en bang is ze niet. Een soort innerlijk weten wat ook haar ouders altijd heeft verwonderd. Het enige wat haar ouders hebben gedaan is uitleggen waar Tippi bij wilde dieren op moest letten. Zo zeiden ze: “Nooit bang zijn, maar altijd uitkijken.” Wat haar de ruimte heeft gegeven om op haar eigen manier contact te maken met dieren. Hieruit blijkt wat er kan gebeuren wanneer je vertrouwt op het innerlijke weten en de wijsheid van kinderen. Haar ouders hebben enorm veel geleerd van de manier waarop Tippi de dieren als klein meisje benaderde. Inmiddels is ze volwassen en heeft ze zes documentaires gemaakt over de natuur en de problemen rondom de wilde dieren van Afrika.
Hoop en optimisme
Naast een unieke wijze van kijken naar en interactie aangaan met hun omgeving hebben kinderen nog iets anders wat wij volwassen maar al te vaak missen: Hoop. Kinderen geloven nog dat er een verschil gemaakt kan worden, dat er een oplossing is voor ieder probleem en ze geloven in happy endings. Allemaal eigenschappen die bijdragen aan het kunnen bedenken van oplossingen en het maken van een verschil. Want om met de woorden van Adora te spreken: “Om iets een realiteit te maken moet je er eerst over kunnen dromen.” Iets wat we van kinderen kunnen leren en wat we moeten koesteren.
Ook hoogleraar Mischa de Winter pleitte in zijn afscheidsrede voor meer hoop en optimisme in de opvoeding en stelt: “Jonge mensen hebben hoop en optimisme nodig. Die vormen de motor van hun persoonlijke ontwikkeling. Als je kinderen van jongs af aan weet mee te geven dat ze ertoe toen, dat ze erbij horen, dat de samenleving ook op hèn zit te wachten, dan wakker je de motivatie aan om zich te willen inspannen, te werken aan doelen, te willen leren en zich te willen ontwikkelen.” En dat is precies wat je ook ziet bij Adora en Tippi en wat heeft bijgedragen aan hun wens een verschil te maken.
Meer lezen?
Kinderen die de wereld hebben veranderd, Els Kloek
Pedagogiek Over Hoop – Het onmiskenbare belang van optimisme in opvoeding en onderwijs, Mischa de Winter
Samen bezig zijn met de natuur: Mijn eerste buitenboek, De moestuin van Sophie, Hutten bouwen.
Fotografie: Sylvana Teekens van Kleine Schobbejak
