Zwanger zijn en geboorte is een unieke levenservaring. Tegelijk is het ook een ervaring waarbij je hevig te maken kunt krijgen met de diepste emoties en zelfs trauma. Voor verwerking of zelfs maar erkenning van trauma is geen tijd – je hebt een kostbare baby om voor te zorgen! Toch is het essentieel om op dit vlak heel goed voor jezelf te zorgen. We spreken systeemopsteller en traumatherapeut Mariska Helling hierover.
Verbinden met een trauma
Als je complicaties hebt gehad in je bevalling is dat altijd een traumatische ervaring voor moeder en kind, vertelt Mariska. Ook als het goed is afgelopen. Zoals een geboorte met de navelstreng om het nekje, kunstverlossing of een keizersnee, die, hoe levensreddend ook, altijd een reden zijn voor extra aandacht voor moeder en kind. Je hebt zelf een schokkende levenservaring ondergaan, en ineens moet je blij zijn dat het ‘goed’ is afgelopen. Er lijkt geen plaats voor je verdriet over wat er met jou en je baby gebeurd is.
Ondersteunende visie vind je bij Vroegkinderlijk trauma, Tranen van de voorouders, Bevrijding van trauma, angst en onmacht.
Signalen
Is de geboorte van jouw kind traumatisch geweest? Dat kun je verkennen door na te gaan wat het verhaal van een bevalling bij je oproept. Of door te voelen hoe je tegen een eventuele volgende zwangerschap aankijkt. Heb je er vertrouwen in? Of zou je opzien tegen de bevalling, en er bang voor zijn?
Ook kun je signalen bij je kind ontdekken die laten zien dat zijn geboorte nog niet verwerkt is. Mariska: ‘Bemerk je een achterstand in sociaal-emotionele ontwikkeling bij je kind, een motorische afwijking of in het leren, in contact maken met andere kinderen, of is je kind heel erg op zichzelf gericht, of angstig? Er hoeft niets ‘mis’ te zijn, maar het kan dan heel zinnig zijn om ermee aan de slag te gaan.
Dat betekent niet dat je kind direct in therapie moet. Maar wel dat je voor extra bedding kunt zorgen. Voor moeder en kind. Het klinkt abstract, maar na een traumatische ervaring gaat er levenskracht verloren. Die levenskracht mis je, en is dus ook niet beschikbaar voor je kind. Die eerste jaren ben je als moeder en kind zo nauw verbonden, dat een kind in symbiose is met zijn moeder. Zijn ontwikkeling en groei hangen nauw met haar samen. Je kunt met jezelf aan het werk om die levenskracht weer terug te winnen.’
Schuldgevoel
Vaak speelt schuldgevoel een grote rol, en dat werkt belemmerend om een thema aan te pakken. We leven toch met het idee dat een natuurlijke (vaginale) bevalling iets is dat je als vrouw gewoon moet kunnen, en dat je faalt als moeder wanneer het niet gelukt is. Deze pijn zit heel diep, en kan onbespreekbaar voelen.
Ook het hebben van een miskraam leidt tot ingewikkelde gevoelens. Die ervaring grijpt veel dieper in dan je op bewust niveau doorhebt. Je denkt vaak dat je er wel overheen bent, zeker wanneer je na een miskraam een zwangerschap hebt waarbij je een gezond kind op de wereld kon zetten. Je hebt nu toch een kind?
Aandacht heelt
Erkenning aan jezelf dat je iets heel zwaars hebt doorgemaakt, en dat jij hebt gedaan wat je kon, doet ertoe. Geef je aandacht aan een traumatische bevalling of een miskraam, dan maak je ruimte vrij.
Daarom is het bij een miskraam belangrijk om te rouwen over het ongeboren kind dat je droeg, geeft Mariska aan. Het verdriet over een miskraam blijft, hoeveel gezonde levende kinderen je ook hebt. Het is belangrijk om met aandacht te kijken naar je verdriet. In haar praktijk ontmoet ze vrouwen die worstelen met dit verdriet dat ze geen plek konden geven. ‘Het is zeker belangrijk om het kindje een naam te geven, er een kaarsje of altaartje aan te wijden als herinnering en erkenning. Het verdriet dat het kind niet geboren kon worden, mag je echt voelen. Zo geef je dit kind een eigen plek, ook al is het niet op aarde.’
Lees ook
Bevrijding van trauma, angst en onmacht