Waarom kinderen emoties moeten uiten

door Gastauteur

Pijn, verdriet, boosheid, teleurstelling, agressie, blijdschap, vreugde – in een kinderleven zijn er heel wat emoties. Het is belangrijk dat kinderen hun emoties kunnen voelen, benoemen en uiten. Als dit niet gebeurt, kan bijvoorbeeld agressie ontstaan.
Wij als ouders spelen een grote rol in het leren voelen, benoemen en uiten van gevoelens. Helaas hebben wij dit meestal niet zo geleerd. Vaak vinden we emoties maar eng of lastig, en willen we dat ze zo snel mogelijk overgaan. Maar door boosheid of verdriet te ontkennen, of met een snoepje of cadeautje weg te willen werken, gaan emoties niet weg. Ze vervormen, en net als een strandbal die je onder water wilt stoppen komen ze op een andere manier en op een ander moment weer naar boven. Vaak zetten emoties zich vast in het lichaam en ontstaan klachten zoals slecht slapen, buikpijn, hoofdpijn.

Wat zijn emoties?

Emoties hebben we meegekregen om te kunnen overleven. Ze helpen ons om met anderen te communiceren. Emoties dragen bij aan de ontwikkeling en het welzijn van onze kinderen.
Vanuit de letterlijke betekenis van het woord ‘emotie’ kun je de definitie al afleiden: het Latijnse woord emovere betekent ‘doen bewegen’ of ‘ergens uitdrijven’. Een emotie zorgt ervoor dat we in beweging komen of bewogen worden, lichamelijk en innerlijk.
Een voorbeeld: een kind wordt gepest op het schoolplein. Op zo’n moment komt er een emotie op gang. Het kind voelt zich misschien angstig of boos. Als het goed is zorgt deze emotie ervoor dat hij/zij voor zichzelf opkomt, boos wordt, hulp zoekt of zich verdrietig voelt en gaat huilen. Het lichaam zoekt dan letterlijk een uitweg voor de gevoelens. Als de emoties worden onderdrukt, dan trekt een kind zich terug, voelt niet meer, krijgt misschien buikpijn of gaat heel stoer doen. Een kind dat besluit niet meer te willen voelen krijgt een negatief zelfbeeld, voelt zich ongelukkig en kan niet meer voor zichzelf opkomen.


Door boosheid of verdriet te ontkennen, of met een snoepje of cadeautje weg te willen werken, gaan emoties niet weg

Daarom vind ik dat wij als ouders een grote rol hebben bij het uiten van emoties. Wij moeten het voorbeeld geven, het kind toestaan te voelen wat hij/zij voelt. Het enige dat we hoeven te doen is bij dat gevoel blijven en het erkennen. Dat kan heel goed door letterlijk te vragen: ‘voel je je zo boos?’ Ieder mens/ kind wil erkend worden in zijn gevoel. Daarna is er ruimte om te kijken naar mogelijkheden/ oplossingen.

Emoties in de praktijk

Voordat je een gevoel kunt uiten, moet je het voelen. Je kunt letterlijk aan een kind vragen: ‘leg je hand eens op het gevoel, wat zegt je gevoel?’ Vaak kan een kind dat heel goed benoemen. Als ouder heb je ook een voorbeeldfunctie: laat zien wat jij voelt en dat dat normaal is binnen het gezin.
Vervolgens is het belangrijk dat het kind de verschillende emoties gaat herkennen: hoe voelt het om blij te zijn, hoe is het om heel verdrietig te zijn? Zo leren kinderen dat er verschillende emoties zijn en dat je daar ook weer uit kunt stappen.
De volgende stap is het gevoel benoemen. Laat je kind zeggen wat hij/zij voelt, en accepteer dat als zijn/haar waarheid. Daarna is er altijd nog ruimte om je kind het anders te laten zien, mocht dat nodig zijn. Een gevoel hoeft alleen maar te worden gevoeld!
Tenslotte is het uiten heel belangrijk. Een kind mag (nee, móet zelfs) boos kunnen zijn. Die boosheid moet alleen niet in één keer tegen één persoon gericht zijn. Laat je kind eerst maar eens op een kussen slaan. Vaak zit er namelijk nog veel meer boosheid onder, van al die keren dat het kind ‘onder de duim’ werd gehouden. Een kind moet leren dat boosheid ook een hulpmiddel is om voor jezelf op te komen. Een andere manier om gevoelens te uiten is bewegen: rondjes rennen, zingen, dansen. En het toelaten van huilen is heel belangrijk – dan komt er vanzelf van alles in beweging.
Kinderen genieten echt van het werken met emoties in de vorm van toneelspel, oefeningen, lachen, muziek. Het is een verfrissende manier om hen te leren met gevoelens om te gaan. Ik ben ervan overtuigd dat er minder agressie en angst op scholen zou zijn als we dit wat meer aan onszelf en de kinderen zouden leren!

Joan Bieger is psychosociaal therapeut en heeft een eigen praktijk: www.praktijkbieger.nl

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Op pad met je vader: de inwijding van jongen naar man

Op pad met je vader: de inwijding van jongen naar man

Opeens zijn we er. Een plek midden in het bos, een stuk weg van het pad. De bomen staan op de goede afstand van elkaar, de zon schijnt tussen de takken door. Hier zal geen argeloze wandelaar of strenge boswachter voorbij komen. Thijn laat de rugzak van zijn schouders...

Column: Likjes en kleffe kusjes

Column: Likjes en kleffe kusjes

Ze slaapt. Haar mond open, haar benen onder haar lijf gevouwen, haar bipsje in de lucht. Ik strijk met een vinger voorzichtig door haar plakkerige haar. Als ik haar neusje aanraak, trekt ze een gezicht. Heel zachtjes kus ik haar warme wang. Dan sluip ik de slaapkamer...

Van bewegen leer je meer

Van bewegen leer je meer

Jaren geleden liep ik stage in het speciaal onderwijs. De kleuterjuf aldaar vertelde dat zij de kinderen de eerste weken van het schooljaar zitles gaf. Wat betekende dat de kinderen moesten leren om stil in de kring te kunnen zitten. Veel vierjarigen bleken dat (nog)...

Lekker kliederen zonder regels

Lekker kliederen zonder regels

Ik had op de hogeschool ooit een docent die bij hoog en laag volhield dat iets alleen kunst mocht heten als de maker een papiertje van de kunstacademie bezat. Hier kon ik helemaal niets mee, ik zou dus nooit kunst kunnen maken, enkel kunnen knutselen, hoe goed ik ook...

Zo kan je kind helpen in de keuken

Zo kan je kind helpen in de keuken

Leuk hoor, helpen in de keuken. Maar hoe regel je dat nou, zonder dat de boel in chaos eindigt, er tere vingertjes in plakjes gaan of kleine hoofdjes van het aanrecht kukelen? Want dat het goed is voor kinderen om mee te helpen in de keuken, is best logisch. Niet...

Hoogbegaafdheid; een ander systeem in de hersenen

Hoogbegaafdheid; een ander systeem in de hersenen

Sander Dekker, de man die verantwoordelijk is voor het reilen en zeilen van ons onderwijs. Wie kent hem niet? Ik wel in ieder geval. Kort geleden maakte onze staatssecretaris bekend dat er voor de toptalenten in ons onderwijs dingen moeten veranderen. Een hoop...

GRATIS EDITIE KIIND

Lees Kiind stiekem lekker gratis. Download editie OER! Je ontvangt meteen ook de nieuwsbrief vol inspiratie - waarvoor je je ieder moment kunt uitschrijven.

Het is gelukt, we gaan een mail naar je typen! (check ook je spamfolder)

0