Waarom kinderen emoties moeten uiten

door Gastauteur

Pijn, verdriet, boosheid, teleurstelling, agressie, blijdschap, vreugde – in een kinderleven zijn er heel wat emoties. Het is belangrijk dat kinderen hun emoties kunnen voelen, benoemen en uiten. Als dit niet gebeurt, kan bijvoorbeeld agressie ontstaan.
Wij als ouders spelen een grote rol in het leren voelen, benoemen en uiten van gevoelens. Helaas hebben wij dit meestal niet zo geleerd. Vaak vinden we emoties maar eng of lastig, en willen we dat ze zo snel mogelijk overgaan. Maar door boosheid of verdriet te ontkennen, of met een snoepje of cadeautje weg te willen werken, gaan emoties niet weg. Ze vervormen, en net als een strandbal die je onder water wilt stoppen komen ze op een andere manier en op een ander moment weer naar boven. Vaak zetten emoties zich vast in het lichaam en ontstaan klachten zoals slecht slapen, buikpijn, hoofdpijn.

 

Wat zijn emoties?

Emoties hebben we meegekregen om te kunnen overleven. Ze helpen ons om met anderen te communiceren. Emoties dragen bij aan de ontwikkeling en het welzijn van onze kinderen.
Vanuit de letterlijke betekenis van het woord ‘emotie’ kun je de definitie al afleiden: het Latijnse woord emovere betekent ‘doen bewegen’ of ‘ergens uitdrijven’. Een emotie zorgt ervoor dat we in beweging komen of bewogen worden, lichamelijk en innerlijk.
Een voorbeeld: een kind wordt gepest op het schoolplein. Op zo’n moment komt er een emotie op gang. Het kind voelt zich misschien angstig of boos. Als het goed is zorgt deze emotie ervoor dat hij/zij voor zichzelf opkomt, boos wordt, hulp zoekt of zich verdrietig voelt en gaat huilen. Het lichaam zoekt dan letterlijk een uitweg voor de gevoelens. Als de emoties worden onderdrukt, dan trekt een kind zich terug, voelt niet meer, krijgt misschien buikpijn of gaat heel stoer doen. Een kind dat besluit niet meer te willen voelen krijgt een negatief zelfbeeld, voelt zich ongelukkig en kan niet meer voor zichzelf opkomen.


Door boosheid of verdriet te ontkennen, of met een snoepje of cadeautje weg te willen werken, gaan emoties niet weg

Daarom vind ik dat wij als ouders een grote rol hebben bij het uiten van emoties. Wij moeten het voorbeeld geven, het kind toestaan te voelen wat hij/zij voelt. Het enige dat we hoeven te doen is bij dat gevoel blijven en het erkennen. Dat kan heel goed door letterlijk te vragen: ‘voel je je zo boos?’ Ieder mens/ kind wil erkend worden in zijn gevoel. Daarna is er ruimte om te kijken naar mogelijkheden/ oplossingen.

 

Emoties in de praktijk

Voordat je een gevoel kunt uiten, moet je het voelen. Je kunt letterlijk aan een kind vragen: ‘leg je hand eens op het gevoel, wat zegt je gevoel?’ Vaak kan een kind dat heel goed benoemen. Als ouder heb je ook een voorbeeldfunctie: laat zien wat jij voelt en dat dat normaal is binnen het gezin.
Vervolgens is het belangrijk dat het kind de verschillende emoties gaat herkennen: hoe voelt het om blij te zijn, hoe is het om heel verdrietig te zijn? Zo leren kinderen dat er verschillende emoties zijn en dat je daar ook weer uit kunt stappen.
De volgende stap is het gevoel benoemen. Laat je kind zeggen wat hij/zij voelt, en accepteer dat als zijn/haar waarheid. Daarna is er altijd nog ruimte om je kind het anders te laten zien, mocht dat nodig zijn. Een gevoel hoeft alleen maar te worden gevoeld!
Tenslotte is het uiten heel belangrijk. Een kind mag (nee, móet zelfs) boos kunnen zijn. Die boosheid moet alleen niet in één keer tegen één persoon gericht zijn. Laat je kind eerst maar eens op een kussen slaan. Vaak zit er namelijk nog veel meer boosheid onder, van al die keren dat het kind ‘onder de duim’ werd gehouden. Een kind moet leren dat boosheid ook een hulpmiddel is om voor jezelf op te komen. Een andere manier om gevoelens te uiten is bewegen: rondjes rennen, zingen, dansen. En het toelaten van huilen is heel belangrijk – dan komt er vanzelf van alles in beweging.
Kinderen genieten echt van het werken met emoties in de vorm van toneelspel, oefeningen, lachen, muziek. Het is een verfrissende manier om hen te leren met gevoelens om te gaan. Ik ben ervan overtuigd dat er minder agressie en angst op scholen zou zijn als we dit wat meer aan onszelf en de kinderen zouden leren!

Joan Bieger ©2012

Joan is psycho sociaal therapeut en heeft een eigen praktijk: www.praktijkbieger.nl

Boekentips

Word lid

In onze fijne online community verbind je met gelijkgestemden

Verder lezen

Wat kun je leren van kindertekeningen?

Wat kun je leren van kindertekeningen?

De overeenkomsten tussen de tekeningen van mijn jongste zoon en die van mijn oudste zoon op dezelfde leeftijd zijn geen toeval. Kinderen blijken een universele ‘taal’ te hebben waar het beeldende expressie betreft. Een taal die landsgrenzen, culturen en tijdsbestek...

Tasten en voelen: de zintuigelijke ontwikkeling

Tasten en voelen: de zintuigelijke ontwikkeling

Kleien met rivierklei, schilderen met modder op grote vlakken, kneden met deeg, kledderen met behangselplak... Veel ouders zijn er niet echt dol op omdat hun kroost, hun huis en met een beetje pech zijzelf er vies van worden. Als alternatief worden keurige witte...

Kinderen als serieuze gesprekspartners: zo deed Korczak dat

Kinderen als serieuze gesprekspartners: zo deed Korczak dat

De Poolse kinderarts Janusz Korczak (1878-1942) leidde begin 20e eeuw een weeshuis in Warschau. Hij ontwikkelde een methode waarin wederzijds respect de basis was, nadat hij gemerkt had dat straffen en een autoritaire houding weinig effect hadden. Korczak...

Waarom zou ik mijn baby op het potje zetten?

Waarom zou ik mijn baby op het potje zetten?

Een baby op het potje. Ook wel babyzindelijkheidscommunicatie (BZC) genoemd. Niet bepaald iets wat in Nederland al helemaal ingeburgerd is. Wel zijn er steeds meer ouders die hiervoor kiezen. En dit is waarom zij dat doen. 1 Het is natuurlijk Een belangrijke reden is...

Column: Dertig jaar liefde

Column: Dertig jaar liefde

'Mam?’ -‘Ja?’ Kinderbedtijd. Ik zit op mijn bed een tijdschrift te lezen en mijn oudste zoon is nog even naast me gekropen. ‘Als Kika een oud omaatje is, woont ze dan nog bij ons?’ Ik leg mijn tijdschrift weg en kijk hem aan. ‘Ik denk het wel. Dan zit ze denk ik heel...

Een echte feminist pakt haar vrijheid

Een echte feminist pakt haar vrijheid

Ik ben feminist, altijd geweest. Ik ben ook een moeder. Ik heb ambities en inmiddels een fulltime baan. Ook ben ik langvoedster geweest en stay-at-home-mom tot mijn kinderen naar school gingen en ik een andere invulling aan mijn dagen wilde geven. Allemaal bewuste...

0