Wees niet beleefd tijdens je bevalling

Met de weinig opbeurende opening ‘Hoe voorkom je dat je bevalling de rotste dag van je leven wordt’ stelt De universiteit van Nederland een belangrijk en onderbelicht thema aan de kaak. Over de bevalling praten we graag in termen van ‘De mooiste dag van je leven’. Vooral als er een gezond kind is geboren, wuiven we alle nare gebeurtenissen of gevoelens al snel weg. Met opmerkingen als ‘Bevallen doet nou eenmaal pijn’ en ‘Wees blij dat je een gezond kind hebt’, steken we elkaar een hart onder de riem, maar in feite ondermijnt het je trauma. Er is te weinig erkenning voor de ervaring van vrouwen.

Trauma?

Maar liefst 10 tot 20 procent van de vrouwen ervaart haar bevalling als traumatisch, onderzocht gynaecoloog Claire Stramrood voor het UMC Groningen. Een tot drie procent van de vrouwen loopt zelfs PTSS door de bevalling. Het heeft weinig te maken met de ingrepen tijdens de bevalling. Weliswaar hopen de meeste vrouwen op een natuurlijke bevalling, maar je kunt ook een prachtige ervaring hebben met een keizersnede. Ook kan je bevalling ‘technisch’ prima zijn verlopen, maar heb je toch een trauma gekregen. Waar zit hem dat nou in?

Een traumatische bevallingservaring voorkomen

Vrouwen die een dergelijke ervaring hebben gehad, geven zelf aan dat meer en betere uitleg en ondersteuning, praktisch en emotioneel, hen had kunnen helpen. Betere communicatie tijdens de bevalling is de sleutel. Taalgebruik, zoals ‘Ik doe jouw bevalling’ klinkt heel anders dan ‘Ik kom je helpen bij jouw bevalling’, en kan de regie bij de zwangere laten. Jij bevalt, met hulp van de zorgverlener. Toestemming geven – informed consent – is dan ook belangrijk. Ook in het geval van een spoedhandeling kun je als zorgverlener de vrouw informeren wat er aan de hand is en haar toestemming vragen om medische handelingen te doen. 

Informed consent is belangrijk

Kortom, een traumatische ervaring loop je vaker op als je je tijdens je bevalling niet gezien of gehoord hebt gevoeld. Als je niet hebt kunnen doen wat je zelf kon. Als je de regie niet kon voeren over jouw bevalling.

Controle of loslaten?

Maar soms kan het toch niet anders? Dat klopt. Maar het gaat niet over de situatie waarin je je bevindt. We leren vaak dat bevallen een kwestie van loslaten is. Dat je er toch geen controle over hebt en gewoon ‘moet vertrouwen’. Dat geldt inderdaad voor de processen in je lichaam. Dat geldt niet voor de medische handelingen die om en in jouw lichaam plaatsvinden. En dat is precies de crux, legt gynaecoloog Claire Stramrood uit. Zie jezelf als een kapitein op een schip in storm: je hebt geen controle over de wind of de golven, maar wel regie over je bemanning. Je kunt kiezen of je de zeilen hijst of niet. En die regie is cruciaal voor je ervaring. 

Regie is cruciaal voor je ervaring

Geboortespecialist Milli Hill (auteur van Positief over geboorte en spreker op het Geboortefestival van Kiind) sluit zich hierbij aan met een vergelijkbare analogie: die van de bruiloft. Als je gaat trouwen, heb je niet in de hand wat voor weer het wordt en of al je gasten wel komen opdagen. Maar laat je het op de dag zelf aankomen? Nee. Je bereidt je voor. Je voert regie over alle wensen die je hebt, zodat jij de best mogelijke ervaring kunt hebben, wat voor weer het ook wordt. 

We hebben een andere mindset nodig, zowel voor vrouwen als voor zorgverleners. Een mindset waarin vrouwen weten dat ze aan het roer staan van hun eigen bevalling, en waar zorgverleners ook dienstbaar zijn aan dit gegeven. Een krachtige bevalling waar je met liefde op terugkijkt is niet alleen heel waardevol en gezond, het is ook zeker bereikbaar. Wat kun je zelf doen?

Voorbereiding 

Er is heel veel wat je zelf kunt doen om een positieve bevalervaring te hebben. Zelfkennis helpt je de goede weg op. Weet wat jou goed doet, wat jou vertrouwen geeft. Ken je opties, weet dat je de regie voert, ook al heb je nooit de controle over de gebeurtenis. Vind je bevallen spannend? Ga op zoek naar meer vertrouwen. Dat kun je vinden in een cursus hypnobirthing. En in de verhalen van vrouwen die een positieve ervaring hadden. Door goed te luisteren, ontdek je wat hun ervaring zo krachtig en positief maakte.

Maak zeker ook je eigen geboorteplan. Daarmee zet je op een rij welke dingen voor jou van belang zijn, waar je zorgverlener op kan letten. Ben je stil en in jezelf gekeerd of wil je juist voortdurend feedback tijdens je bevalling? Bespreek met je verloskundige wat je nodig hebt. Of kies voor een doula die gegarandeerd bij je blijft, ook in het ziekenhuis.

Na een gezonde bevalling voor moeder en baby kan er een heel mooi hoofdstuk in je leven beginnen.

Beeld: Nina Olivari

Wees een ‘bevallingsmonster’: de zin van een geboorteplan

Hoe beelden van geboorte ons beïnvloeden bij onze eigen bevalling